Leusden,
06
mei
2021
|
07:00
Europe/Amsterdam

100 jaar geleden bouwde ŠKODA ook al stoere auto’s

100 jaar geleden bouwde ŠKODA ook al stoere auto’s

Samenvatting

Stoer ding hè? Dit is de Laurin & Klement RK/M uit 1921 – een uniek model dat in de afgelopen 100 jaar veel avonturen heeft beleefd. Met dank aan zijn kleurrijke eigenaar …

Een van de kleurrijkste figuren uit de geschiedenis van ŠKODA Motorsport is graaf Alexander Kolowrat-Krakowský. Ook wel bekend als Saša of Sascha. Hij is een creatieve ondernemer die in het begin van de 20ste eeuw alles doet wat-ie leuk vindt. Zo zet de graaf de Oostenrijkse filmindustrie op poten en wordt hij een succesvolle autocoureur.

Wanneer Sascha in 1908 meedoet aan een heuvelklim, maar zijn racewagen zoekraakt, besluit de graaf zijn privéauto te gebruiken. Hij haalt de zware stoelen eruit, zet er houten kisten voor terug en wint verdorie het goud. Aan hem heeft de autowereld de Laurin & Klement RK/M te danken.

Vergeten hoofdstuk uit de autogeschiedenis

De Laurin & Klement RK/M is een creatie uit 1921 en bestaat dus precies honderd jaar. Hij is gebaseerd op de Laurin & Klement RK die op zijn beurt verwijst naar een fascinerend maar bijna vergeten hoofdstuk uit de autogeschiedenis: de Reichenberger Automobil Fabrik (RAF). Een specialist in op maat gemaakte luxevoertuigen die opereerde vanuit het huidige Liberec. Dat ligt vlak bij het geboortehuis van Ferdinand Porsche, dat tegenwoordig een museum is.

RAF is opgericht door baron Theodor von Liebieg, een van de eerste autobezitters van Centraal-Europa. Wanneer de productie van kostbare carrosserieën minder winstgevend wordt, gaat hij op zoek naar een oplossing. Als lid van de raad van bestuur bij L&K is een overname door de autobouwers uit Mladá Boleslav snel beklonken.

RAF en de Knight-motor

Voordat de fusie in 1912 wordt afgerond, bemachtigt von Liebieg een licentie om Daimler-motoren te bouwen voor de RAF 18/50 HP. Deze kleppenloze, zogeheten schuivenmotoren werken volgens het Knight-principe – veelbelovende techniek in die tijd.

In 1913 wordt de RAF 18/50 HP vrijwel ongewijzigd opgenomen in het modellengamma van Laurin & Klement. De modelnaam luidt RK, wat staat voor RAF-Knight. De auto in kwestie is een luxe landaulet – een term voor auto’s met een gedeeltelijk gesloten carrosserie waarvan het achterste dakgedeelte kan worden geopend als een cabriolet. In twee jaar tijd rollen 116 exemplaren uit de fabriekspoorten in Mladá Boleslav.

70.000 kilometer in 3 jaar tijd

Je kunt vast raden wie zo’n Laurin & Klement RK koopt: graaf Kolowrat. Zijn exemplaar wordt gebouwd in 1913, weegt 1.400 kilo en heeft een 50 pk sterke schuivenmotor met vier cilinders. Om al die kilo’s en paardenkrachten te beteugelen, heeft de RK niet alleen trommelremmen met handbediening achter, maar ook twee voetremmen. Die remmen de aandrijflijn af; één voor de versnellingsbak en de ander erachter. 

Graaf Sascha gebruikt de Laurin & Klement RK voornamelijk als privéauto, maar hij racet er ook mee. Hij kan in 1913 en 1914 goed meekomen tijdens de Alpen Rally, een van de populairste langeafstandsraces van die tijd. Wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, stelt hij de auto ter beschikking aan het leger. In 1916 heeft zijn Laurin & Klement RK al 70.000 kilometer achter de kiezen, zonder grote technische problemen. Een opmerkelijke kilometerstand voor die tijd.

Zo ontstaat de Laurin & Klement RK/M

Aan het eind van de oorlog vindt de auto zijn weg terug naar de graaf. Als aandeelhouder van Laurin & Klement kost het hem weinig moeite om het bedrijf zover te krijgen zijn inmiddels acht jaar oude voertuig te herbouwen. De auto krijgt een nieuwe viercilinder racemotor met dubbele elektrische magneetontsteking. De cilinderinhoud bedraagt 4.713 cc en het vermogen 75 pk. Vanaf dat moment krijgt zijn auto de aanduiding RK/M.

Dankzij de krachtige motor van 75 pk, stijgt de topsnelheid van 90 à 100 km/h tot wel 125 km/h. Geen wonder dat de Laurin & Klement RK/M in de eerste helft van de jaren twintig overwinning na overwinning boekt op binnenlandse circuits. Tegen die tijd zit graaf Alexander Kolowrat-Krakowský zit niet langer zelf achter het stuur.

In de daaropvolgende decennia wordt de auto van Sascha regelmatig gereviseerd en aangepast. Tegenwoordig is het een van de meest waardevolle objecten in het Nationaal Technisch Museum in Praag. Leuk om een keer te gaan kijken.

Over stoer gesproken: ŠKODA prijst ENYAQ iV SPORTLINE