4 uitvindingen uit Tsjechië (en 6 van ŠKODA)

Dit jaar viert de Tsjechische Republiek zijn honderdjarig bestaan. ŠKODA deelt mee in de feestvreugde, want de geschiedenis van het automerk is nauw verbonden met die van Tsjechoslowakije en het huidige Tsjechië. In dit artikel belichten we vier wereldberoemde uitvindingen uit ŠKODA’s thuisland.

Suikerklontjes

Tot halverwege de negentiende eeuw wordt suiker getransporteerd en verkocht in de vorm van suikerbladeren. Elk blad is ongeveer 30 centimeter lang. Een manager van een raffinaderij in de stad Dačice (in het zuiden van Tsjechië), genaamd Jakub Kryštof Rad, ziet ruimte voor verbetering: hij gaat kleine blokjes suiker produceren. Vervolgens verkoopt hij deze witte blokjes (of klontjes) van geraffineerde suiker in dozen. Het idee patenteert hij in 1842, waarna zijn naam en woonplaats wereldberoemd worden.

Vulpotloden

Een gewoon potlood werkt prima, maar elke zichzelf respecterende ontwerper gebruikt een vulpotlood. Druk op de dop aan de bovenkant en de kaken laten de stift van klei en grafiet los. Nu kun je het potlood bijvullen. En wat als de punt zijn punt verliest? Dan schroef je gewoon de dop los, want de andere kant is een puntenslijper. Hoewel het idee uit de jaren dertig stamt, wordt het vulpotlood pas populair in de jaren vijftig. Dan wordt de houten behuizing vervangen door een van aluminium. Tegenwoordig worden vulpotloden verkocht in 80 landen.

Drukknopen

De drukknoop is nog zo’n praktische Tsjechische uitvinding. In 1903 bedenkt Hynek Puc een mechanische stansmachine voor de massaproductie van drukknopen. Het bedrijf Koh-I-Noor in Praag maakt ze nog steeds. Logisch, want we gebruiken ze nog steeds. Kijk maar eens in je broek of jas.

Ruchadlo-ploeg

Een wat-voor-ploeg? Een Ruchadlo-ploeg. Zijn geschiedenis leest als een filmscript: de neefjes Václav en František Veverka komen zwoegend in het veld op het idee om een ploeg te bouwen. František is een boer, Václav een smid. Hun ploeg, een ruchadlo genaamd, kan tegelijkertijd de grond bewerken en omspitten. Op die manier komt de onderste grondlaag aan de oppervlakte te liggen en omgekeerd. De neven patenteren hun uitvinding niet en leiden een armoedig bestaan. Het idee wordt overal ter wereld gekopieerd en pas na hun overlijden wordt het oorspronkelijke concept aan hen toegekend (in 1883).

6 keer Simply Clever

ŠKODA borduurt voort op de traditie van deze handwerkslieden en uitvinders, met innovatieve oplossingen voor auto’s. Deze slimme vondsten noemen we Simply Clever. Wat het bekendste handigheidje? Misschien wel de ijskrabber in de tankklep, of toch de paraplu in het portier. De bekerhouders in de KAROQ zijn berekend op plastic flessen, de grotere SUV KODIAQ heeft automatisch uitklapbare beschermranden in de portieren. Bij diverse ŠKODA’s zit in de bagageruimte een zaklamp, of een handig opbergvak voor sleutels, telefoons en kleingeld in de middenconsole. Maar niets houdt je tegen om er drukknopen, vulpotloden en suikerklontjes in te bewaren.

Lees ook: De geschiedenis van ‘Simply Clever’ - Auto op ski’s