Leusden,
11
september
2018
|
07:00
Europe/Amsterdam

Evolutie van het stuur: ruim 100 jaar geschiedenis

Evolutie van het stuur: ruim 100 jaar geschiedenis

Samenvatting

Een auto zonder stuur? We moeten er nog even niet aan denken. Totdat de zelfrijdende auto van de toekomst autonoom voortbeweegt, is het stuur nog onmisbaar. En dat is het al meer dan honderd jaar. Al is het in die tijd wel enorm veranderd.

De allereerste auto’s hadden nog geen stuurwiel. Die lieten zich bedienen met behulp van een hendel of zwengel. Aan het eind van de 19e eeuw werd het cirkelvormige stuur geïntroduceerd. Sindsdien is er veel veranderd op het gebied van de gebruikte vormen en materialen. Ook als we kijken naar de bedieningsmogelijkheden, heeft het stuur een metamorfose ondergaan. Een bezoek aan het ŠKODA Museum maakt dit maar al te duidelijk.

1905 Laurin & Klement

VOITURETTE A

De eerste auto van Laurin & Klement was al voorzien van een rond stuur, maar verder week de bediening sterk af van wat we tegenwoordig gewend zijn. Zo gaf je gas met een zwengel midden op het stuur. De koppeling en de remmen bediende je wel gewoon met pedalen.

1925 Laurin & Klement

ŠKODA 110

Deze auto had behalve pedalen voor de bediening van de koppeling en de remmen ook een gaspedaal. Toch zat er midden op het stuur nog altijd een handgashendel, die je zou kunnen zien als een voorloper van de cruisecontrol. Destijds was de hendel echter vooral bedoeld als een veiligheidsvoorziening. Op de slechte wegen vol kuilen en hobbels kostte het de bestuurder namelijk nogal wat moeite om zijn voet stevig op het gaspedaal te houden. Onder die omstandigheden bood de handgashendel uitkomst.

1932

ŠKODA 860

In de jaren 30 verschenen er hendels aan de stuurkolom voor de bediening van de verlichting en de richtingaanwijzers. Ook de luxueuze ŠKODA 860 was ermee uitgerust. Modern, zou je zeggen, maar toch verdwenen deze handige hendels alweer snel van het toneel.

1940

ŠKODA SUPERB 4000

Bij de ŠKODA SUPERB 4000 uit 1940 zoek je tevergeefs naar hendels aan het stuur. Voor de bediening van de verlichting en de richtingaanwijzers, heeft deze auto knoppen op het dashboard.

1952

ŠKODA 1201 Sedan

Met de toenemende verkeersdrukte, werd de claxon een steeds belangrijker middel om medeweggebruikers te waarschuwen voor eventuele gevaren. Dan is het onhandig als je het stuur moet loslaten en ergens op het dashboard naar de claxonknop moet zoeken. Het middelpunt van het stuur was een veel logischer en veiliger plek.

1959

ŠKODA 450

In de ŠKODA 450, de voorganger van de bekende FELICIA, laat de claxon zich nóg handiger bedienen. Het stuur is voorzien van een halfronde claxonring, waar je gemakkelijk met je duimen bij kunt.

1966

ŠKODA 1000 MB

Na vele jaren van afwezigheid, keerden de stuurhendels in de jaren 60 weer terug. Bij deze ŠKODA 1000 bediende je de verlichting met de linkerhendel, voor de richtingaanwijzers moest je de rechter op en neer bewegen. Ook de claxonbediening was verhuisd. Als je wilde toeteren, moest je een van de hendels indrukken.

1984

ŠKODA 120 L

In de begintijd van de auto werd het stuur meestal uit hout vervaardigd. Na de Tweede Wereldoorlog was dat bij dure auto’s ook nog wel het geval, maar de meeste modellen hadden een stuur van harde, glimmende kunststof. Bij de ŠKODA 120 L uit 1984 is het stuur daarentegen van polyurethaan. Deze zachte kunststof wordt veelvuldig toegepast als alternatief voor leer. Verder zien we bij deze ŠKODA nog steeds stuurhendels, maar de indeling is anders dan voorheen. Met de linker bedien je de verlichting, de richtingaanwijzers en de claxon, met de rechter stel je de ruitenwissers en ruitensproeiers in werking.

1989

ŠKODA FAVORIT

Hoewel de ŠKODA FAVORIT zijn bestuurder verwent met tal van moderne designkenmerken en technische innovaties, is het stuur niet revolutionair anders dan in de ŠKODA 120 L. Wat nog het meest opvalt, is het iets elegantere ontwerp. In de loop der jaren werd de FAVORIT echter leverbaar met allerlei luxe opties, waaronder een met leer bekleed stuur.

1996

ŠKODA FELICIA

De jaren 90 – veiligheid wordt steeds belangrijker. Als optie biedt ŠKODA de FELICIA aan met een bestuurdersairbag, die is weggewerkt achter het middelste gedeelte van het stuur. Tevens verschijnen de eerste knoppen op het stuur. Aan weerszijden zit een druktoets voor de claxon, zodat je met beide duimen kunt claxonneren.

2017

ŠKODA OCTAVIA RS

In moderne auto’s is het stuur multifunctioneel. De bestuurder kan zo allerlei functies en systemen bedienen, zonder dat hij het stuur hoeft los te laten - ideaal als de bijrijder al rijdend een pijl uit de lucht grijpt. Ook hebben moderne sturen vaak een andere vorm dan vroeger. Vaak is de onderkant afgeplat, waarmee de volwaardige cirkelvorm tot het verleden behoort. Een afgeplat stuur heeft niet alleen een sportieve uitstraling, het vergroot ook het in- en uitstapgemak.