Leusden,
10
maart
2019
|
07:00
Europe/Amsterdam

Stuur rechts? Nee, links! Maar waarom eigenlijk?

Stuur rechts? Nee, links! Maar waarom eigenlijk?

Samenvatting

In ongeveer een derde van alle landen zit het stuur bij auto’s aan de rechterkant, waaronder India en Japan. Waarom hebben andere landen besloten het tegenovergestelde te doen? En hoe zorgen de autofabrikanten ervoor dat het stuur in elk land aan de juiste kant zit?

Britten zijn stellig: het stuur hoort rechts. Maar op het Europese vasteland en in de Verenigde Staten denken ze daar anders over. In hoeverre verschillen auto’s met het stuur aan de linker- of de rechterkant?

Uiteraard moeten het dashboard en de stuurkolom worden aangepast, maar daarmee ben je er nog niet. Ook de pedalen moeten worden verplaatst, al is de indeling in beide versies hetzelfde. Het gaspedaal zit altijd rechts, de rem in het midden en de koppeling links. De hieraan gekoppelde kabels en slangen verplaatsen mee.

Slimme technologie

Toch is het in moderne fabrieken niet ingewikkeld om het stuur links of rechts te monteren. ŠKODA’s met het stuur rechts rollen gewoon van dezelfde band. In alle auto’s zijn de versnellingsbakken identiek: de eerste versnelling zit altijd linksboven. Bij sommige merken worden de bedieningshendels aan het stuur aangepast, maar ŠKODA doet daar niet aan mee. De richtingaanwijzers zitten altijd aan de linkerkant, de bediening van de ruitenwissers rechts.

Simply clever van ŠKODA

Koplampen kunnen tegenliggers verblinden, als je bijvoorbeeld met een Nederlandse auto in Engeland rijdt. ŠKODA was er als de kippen bij om een oplossing te bedenken. In de SUPERB van de tweede generatie (2008 tot 2015) kon je via de boordcomputer regelen dat de adaptieve bi-xenonkoplampen de tegenstander niet verblindden. Zo hoefde je niet die lelijke zwarte stickers op je koplampen te plakken. Tegenwoordig hebben alle ŠKODA’s met bi-xenon of led-koplampen deze feature.

Geschiedenis: links of rechts?

Uit onderzoek is gebleken dat de Romeinen aan de linkerkant van de weg reden met hun voertuigen. Dat bleef zo in de Middeleeuwen: rijke mensen droegen een zwaard aan de linkerkant en dit verminderde het risico om elkaar te verwonden als ze elkaar lopend of te paard passeerden. Wanneer zijn ze in de meeste Europese landen dan rechts gaan rijden? Dat gebeurde pas aan het einde van de 18e eeuw, toen koetsen met vier paarden vaak voorkwamen. De koetsier zat niet op de bok, maar reed op het paard linksachter. Met de zweep in zijn rechterhand, kon hij de paarden de sporen geven. Daardoor was passeren aan de linkerkant handiger en werd rechts rijden gebruikelijk. In de tijd van Napoleon ontstond de definitieve scheiding: in alle landen waar de kleine generaal het voor het zeggen had (inclusief Rusland), werd rechts gereden. De toen al koppige Britten, die oorlog voerden tegen Napoleon, bleven stug links rijden.

De VS kiest voor rechts rijden

Dat rechts rijden het pleit in zijn voordeel beslechtte, was te danken aan de Verenigde Staten. Pas aan het begin van de 20e eeuw werd het stuur aan de linkerkant daar gebruikelijk. Zo kon je beter inschatten of je kon inhalen. Bovendien kon de passagier dan aan de kant van de stoep uitstappen.

Ook in Europa was rechts rijden gebruikelijk geworden, maar niet overal. Een van de laatste Europese landen die overstag gingen, was Zweden. Pas in 1967 maakten ze de overstap, toen de verkeersdrukte al flink was toegenomen ten opzichte van het begin van de eeuw. Toch pakten de Zweden het voortvarend aan. De transitie gebeurde in één nacht. Je parkeerde je auto aan de linkerkant, zoals was voorgeschreven in de oude wet, om de dag erna weg te rijden aan de rechterkant van de weg.

Oppassen in Vladivostok

Het Verenigd Koninkrijk is niet het enige Europese land met het stuur rechts. Ook in Ierland, Malta, Cyprus en Gibraltar is dat het geval. Buiten Europa zijn India, Japan, Australië, Nieuw-Zeeland en Thailand bekende voorbeelden. In Japan is het voor de rijke mensen een statussymbool om een Europese auto te bezitten met het stuur aan de linkerkant. Grappig genoeg worden oude Japanse auto’s met het stuur rechts juist veel geëxporteerd naar voormalige Sovjet-landen. Als je oversteekt in Vladivostok, let dan op als je oogcontact met de bestuurder probeert te maken …

Lees ook: Evolutie van het stuur - ruim 100 jaar geschiedenis