Leusden,
02
september
2021
|
07:00
Europe/Amsterdam

VOITURETTE A: de geschiedenis van ŠKODA’s eerste auto

VOITURETTE A: de geschiedenis van ŠKODA’s eerste auto

Samenvatting

In 1906 is een automobiel nog zó bijzonder, dat niemand erover klaagt dat de VOITURETTE A maar 7 pk sterk is, geen voorruit heeft en dat het stoffen dak je niet bepaald droog of warm houdt …

In het voorjaar van 1905 vragen de heren Laurin en Klement zich af hoe ze het tienjarig bestaan van hun fiets- en motorfietsfabriek kunnen vieren. Ze besluiten een nieuwe uitdaging aan te gaan: ze willen een heuse vierwieler bouwen! De 7 pk sterke motor die voor de aandrijving gaat zorgen, presenteren de heren trots tijdens de autosalon in het Paleis van Industrie in Praag. De concurrentie weet nu hoe laat het is: de heren uit Mladá Boleslav gaan auto’s maken!

Eerste rijtesten van de VOITURETTE A

Aan het eind van 1905 staan twee rijdende prototypes van de VOITURETTE A startklaar. Hiermee worden de eerste rijtests gehouden – zoals Nu.nl de ENYAQ iV heeft getest, maar dan 116 jaar geleden. Het Weense autoblad Allgemeine Automobil-Zeitung krijgt een sneakpreview en bericht op 29 oktober 1905 over de komst van de VOITURETTE – het Franse woord voor een kleine auto.

ŠKODA’s eerste auto krijgt een typegoedkeuring in 1906, waarna onze overgrootvaders hem kunnen kopen. In theorie althans, want autobezit is in die tijd alleen weggelegd voor de rijken. Toch wordt de VOITURETTE A een hit. Dankzij zijn goede prijs-kwaliteitsverhouding en puike prestaties, is het model na slechts drie jaar tijd verantwoordelijk voor 90 procent van alle autoverkopen in zijn klasse in het Oostenrijks-Hongaarse rijk.

´Lifehack´ uit overgrootmoederstijd

De VOITURETTE A is gebouwd op een ladderframe van geperst staal, heeft starre assen en bladveren. Een van de weinige overeenkomsten met moderne auto’s is dat de motor voorin zit. De overbrenging tussen de motor en de aandrijving gebeurt met een kegelvormige koppeling. Die is binnenin met leer belegd en heeft bij hoge belasting de vervelende eigenschap te gaan slippen. Een 115 jaar oude ´lifehack´ biedt uitkomst: je pakt een handje zand van de weg en drukt het door een kleine opening naar binnen. Dit zorgt voor extra frictie.

ŠKODA’s eerste auto beschikt over drie versnellingen en zelfs een achteruit, wat bijna geen enkele compacte auto heeft in die tijd. Bij vroege exemplaren worden de achterwielen aangedreven met een ketting, maar de meeste VOITURETTE’s hebben een moderne cardanas. Toch willen sommige klanten liever een ketting, want die dempt de schokken van de aandrijflijn en de achterwielen. Dat rijdt wel zo comfortabel.

Topsnelheid van 40 km/h en twee remmen

De 7 pk sterke eenlitermotor met twee cilinders is krachtig genoeg om de ongeveer 500 kilo wegende auto in beweging te brengen. De VOITURETTE A haalt een topsnelheid van 40 km/h. Als je hard moet remmen, kun je het best het rempedaal intrappen die de aandrijflijn afremt én de hendel overhalen die in verbinding staat met de trommelremmen aan de achteras.

Bij een auto zonder vast dak of deuren kun je moeilijk van een interieur spreken. Toch valt er genoeg te zien. Want zoals het hoort bij een auto uit het begin van de twintigste eeuw, zit je op een luxe met leer beklede bank en kijk je naar een royale hoeveelheid hout en andere natuurlijke materialen. De klinknagels zijn zowel fraai als functioneel.

Het succes van de VOITURETTE A reikt verder dan de landsgrenzen. Net als voor de tweewielers van L&K, is er animo vanuit Duitsland en andere buurlanden. Van 1905 tot 1907 bouwen Laurin & Klement ten minste 44 exemplaren. Vijf hebben de tand des tijds doorstaan en één daarvan wordt permanent tentoongesteld in het ŠKODA Museum in Mladá Boleslav. Optie twee voor een kennismaking met ŠKODA’s eerste auto, is een bezoek aan het Nationaal Technisch Museum in Praag. Daaraan schonk Václav Klement zijn eigen VOITURETTE A.

De VOITURETTE A is nog maar het begin

Na de VOITURETTE A volgt al snel de B met een krachtiger 1400 cc-motor van 9 pk. Die komt eind 1906 op de markt en er worden 378 exemplaren van gemaakt. De VOITURETTE C is een echte krachtpatser: alle 63 stuks worden aangedreven voor een 12 pk sterke tweelitermotor.

Een paar maanden na de onthulling van de VOITURETTE A, richten oprichters Laurin en Klement zich op een nog hoger segment. De imposante L&K E krijgt een 4,5-liter viercilindermotor met 35 pk. Goed voor een topsnelheid van 85 km/h, waar in totaal zestien rijke klanten van profiteren.

Al in 1908 rolt de super-de-luxe FF uit de snel groeiende autofabriek in Mladá Boleslav. Onder de motorkap ligt de eerste achtcilinder lijnmotor van Midden-Europa en één van de eerste ter wereld. De FF rijdt naar Berlijn en Parijs om getoond te worden op prestigieuze autosalons en wordt onderweg overal nagestaard. Kortom, ook in die tijd volgen de ontwikkelingen elkaar al in rap tempo op.

Lees ook: Deze opa doet alle boodschappen met zijn 81 jaar oude ŠKODA